Wyobraź sobie, że wyciągasz swój ulubiony nóż i z zaskoczeniem dostrzegasz na głowni maleńkie plamki rdzy. Chwytasz drewnianą rękojeść i czujesz wybrzuszenia powstałe od wilgoci. Chcesz przekroić pomidora, ale ostrze tylko ślizga się po powierzchni… Brrr! Brzmi jak koszmar, prawda? Nie chcemy, aby się urzeczywistnił, dlatego przedstawiamy Ci 5 zasad, które pomogą zadbać o odpowiednią kondycję Twojego noża.
Dlaczego warto dbać o nóż?
Konserwacja noża jest równie istotna, co konserwacja każdego innego sprzętu. Skoro wymieniasz olej w samochodzie, impregnujesz buty i okładasz książki papierem (no, powiedzmy… ), zatroszcz się też o swoje ulubione ostrze. Nie wiesz, jak to zrobić? Dobrze, że szukasz porad w Internecie. Chętnie pomożemy i właśnie dlatego stworzyliśmy 5 prostych zasad dotyczących konserwacji noża. Jeśli będziesz się ich trzymał, Twoje ostrze posłuży Ci przez wiele kolejnych lat.
5 zasad konserwacji noży, które powinieneś stosować
O konserwacji noży wiemy naprawdę sporo, bo wokół nich kręci się nasze życie. Zebraliśmy najważniejsze informacje w 5 podpunktów, które możesz potraktować jako swoją konserwacyjną checklistę. Dzięki temu szybko zapamiętasz, jakie kroki powinieneś wykonać, jeśli chcesz cieszyć się swoim nożem przez długi czas.
1. Zawsze wycieraj do sucha.
Długotrwała wilgoć z reguły szkodzi, dlatego pilnuj, by Twój sprzęt był zawsze suchy. Jeśli możesz, wycieraj ostrze po każdym użyciu. Pamiętaj o tym zwłaszcza po kontakcie z owocami lub warzywami, wodą morską, krwią czy potem, gdyż mają one mocne właściwości korozyjne.
Ostrze zabezpieczaj środkami do tego przeznaczonymi, takimi jak np. wosk do noży Pruciak Protector w sztyfcie.
Wyczyść i osusz nóż po każdym użyciu.
Zadbaj też o suchość rękojeści oraz pochwy. Oczywiście niektóre materiały są bardziej podatne na działanie czynników zewnętrznych, inne zaś cechuje całkowita odporność (przynajmniej w teorii). Kiedy więc powinieneś mieć się na baczności?
W przypadku ostrza na szczególne traktowanie zasługują stale narzędziowe i te z wysoką zawartością węgla, czyli:
- 1095
- 1085
- 1055
- A2
- D2
- Carbon V
- SK5M2
- O1
A co z kaburą i rękojeścią? Materiały „zwiększonego ryzyka” to oczywiście drewno i skóra. Choć te użyte do produkcji noża są specjalnie preparowane, to wciąż naturalne surowce podatne na działanie wilgoci. Dlatego dbaj o skórzaną pochwę i drewnianą rękojeść, wycierając je zawsze do sucha. Natomiast nie musisz się martwić, jeśli do produkcji Twojego noża użyto materiałów sztucznych (np. kompozyt G10, Kydex, Holstex). Są one z reguły odporne na wilgoć i większość czynników chemicznych. Nie zaszkodzi jednak, jeśli je także wysuszysz po użyciu. Po co ryzykować?
2. Używaj preparatów konserwujących nóż
Przy czym preparatem konserwującym w awaryjnym przypadku może być nawet dziecięca oliwka czy olej spożywczy. Mimo to poczujesz się lepiej, jeśli kupisz profesjonalny środek do konserwacji noży. Dobierzesz go w zależności od potrzeb swoich i materiału, z którego wykonano Twój nóż. To będzie na przykład olej czy oliwka do broni lub specjalny wosk. Nasącz nimi szmatkę i wcieraj w powierzchnię noża.
Możesz też zaopatrzyć się w uniwersalny preparat. Taki środek przyda Ci się na wycieczki, wczasy pod namiotem, długie wyprawy survivalowe i wszelkie inne podróże. Najlepiej wybierz coś, co nie sprawi Ci kłopotu swoim rozmiarem, na przykład kompaktowy wosk do noży w sztyfcie – Protector. Ma rozmiar szminki (tylko się nie pomyl! ) i zmieści się do każdej kieszeni. Zrobiono go z naturalnych składników, więc jest bezpieczny w kontakcie z żywnością. No i użyjesz go zarówno do głowni, jak i do rękojeści oraz kabury. 3 w jednym!
3. Dbaj o mechanikę noży składanych.
Noże składane są bardziej narażone na usterki niż noże z ostrzem stałym. Ich słaby punkt to mechanizmy rozkładające oraz blokady. Podczas używania w drobne otwory wpadają ziarenka piasku, drobinki błota, włosy czy resztki jedzenia. Brud sprawia, że mechanizm zacina się i blokuje. Jeśli zaniedbasz nóż składany, skutki odczujesz szybciej, niż się spodziewasz. Ryzykujesz swoim bezpieczeństwem – blokada może przestać działać w najmniej oczekiwanym momencie. Więc co powinieneś zrobić, by zatroszczyć się o swoje narzędzie?
- Regularnie przepłukuj mechanizmy.
- Do czyszczenia trudno dostępnych miejsc używaj szczoteczki, drutu lub sprężonego powietrza.
- Jeśli możesz, unikaj zanieczyszczeń.
- Nie zapychaj mechanizmów dużymi ilościami środka do konserwacji. Wystarczy odrobina. Pamiętaj, żeby zawsze usuwać szmatką nadmiar preparatu.
4. Odpowiednio używaj.
Nóż z założenia służy do cięcia i kłucia. Dlatego wykorzystuj go zgodnie z przeznaczeniem, a będzie Ci lepiej służył. Podaruj sobie otwieranie puszek, nie wbijaj nim gwoździ, nie przykręcaj śrubek, a do podważania użyj raczej łomu. Często używasz swojego ostrza do takich prac? Naprawdę, lepiej spraw sobie jakąś zgrabną skrzynkę z narzędziami lub urządzenie wielofunkcyjne, a nóż zostaw na inne okazje.
Usuwaj zanieczyszczenia w dogodny dla Ciebie sposób. Kiedy mechanika zacznie słabiej działać, najprawdopodobniej będzie trzeba dokonać solidniejszego serwisu rozkręcając w tym celu nóż.
Używaj noża zgodnie z jego przeznaczeniem. Nóż to nie śrubokręt, łom czy przecinak.
Lubisz rzucać nożem? Spraw sobie ostrze stworzone specjalnie w tym celu, a „zwykłe” noże pozostaw w spokoju. Zwróć też uwagę, na czym kroisz – niektóre powierzchnie sprawiają, że nóż tępieje bardziej, niż powinien (np. ceramika). A jeśli jest brudny, broń Boże nie wsadzaj go do zmywarki ani nie myj domestosem. Serio, ciepła woda i mydło całkowicie wystarczą.
5. Ostrz nóż tak, jak trzeba.
Aby utrzymać nóż w dobrym stanie musisz go nie tylko czyścić, wycierać i konserwować, ale także umiejętnie ostrzyć. Niby takie oczywiste, a jednak o tym wspominamy. Dlaczego? Żebyś wiedział, jak zrobić to dobrze. Używanie tępego noża bywa niebezpieczne – ostrze może się zsunąć wprost na Twoje palce.
Do ostrzenia noża używaj tylko przedmiotów ku temu dedykowanych. Daruj sobie kamień znaleziony na spacerze czy kawałek marmuru. Zamiast tego kup jedną z dostępnych na rynku ostrzałek do noży. Mogą to być urządzenia, które wymuszają stały kąt ostrzenia i takie będą najlepsze, jeśli to Twój pierwszy nóż i nie bardzo wiesz, jak dobrze o niego zadbać. Są też ostrzałki klasyczne, w postaci kamienia lub pręta, jednak używając ich musisz sam zachować odpowiedni kąt nachylenia – wynosi on mniej więcej 20 stopni. Do ostrzenia możesz kamienia ostrzącego o odpowiedniej gradacji takiego jak np. kamień do ostrzenia ANV Knives.
Czy już wiesz, jak konserwować nóż?
Nie wystarczy tylko mieć nóż, trzeba jeszcze dbać. Ta zasada dotyczy niemal każdego przedmiotu, który posiadasz, więc także Twojego noża. Mamy nadzieję, że po przeczytaniu naszego krótkiego poradnika wiesz już, jak zatroszczyć się o swoje ostrze. Używaj zgodnie z przeznaczeniem, wycieraj do sucha, wyczyść, jeśli jest brudne, dobrze naostrz i konserwuj odpowiednimi środkami, a będzie służyło naprawdę długo. I tego właśnie Ci życzymy.
